Η νόσος Αlzheimer (ΝΑ) είναι μια νευροεκφυλιστική νόσος και η συχνότερη μορφή άνοιας (60-70% όλων των περιπτώσεων). Η έναρξη και η εξέλιξη της ΝΑ είναι αργή και προοδευτική. Στη χώρα μας, 200.000 άνθρωποι πάσχουν από Alzheimer, ενώ μέχρι το 2050 αναμένεται να ξεπεράσουν τις 600.000.
Για την επιδημία του 21ου αιώνα, μας μιλάει ο Αναπληρωτής Καθηγητής Δρ Βασίλειος Παπαλιάγκας.
Ποια είναι τα συμπτώματα της νόσου;
Το πρώτο και κύριο σύμπτωμα της ΝΑ είναι οι διαταραχές μνήμης, ενώ άλλα πρώιμα συμπτώματα της νόσου είναι διαταραχή της κριτικής ικανότητας, δυσκολία στην εξεύρεση λέξεων και στην εκτέλεση δραστηριοτήτων της καθημερινής ζωής. Καθώς η νόσος εξελίσσεται μπορεί να εμφανιστούν συμπεριφορικά και νευροψυχολογικά συμπτώματα, όπως επιθετικότητα, ευερεθιστότητα, απάθεια, κατάθλιψη, παραλήρημα, ψευδαισθήσεις. Η έναρξη και η εξέλιξη της ΝΑ είναι αργή και προοδευτική.
Υπάρχει θεραπεία;
Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία για τη νόσο. Μόλις τον Ιούνιο του 2021 εγκρίθηκε υπό όρους από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) το μονοκλωνικό αντίσωμα aducanumab, η αποτελεσματικότητα του οποίου μένει να επιβεβαιωθεί στο μέλλον, ενώ αυτή τη στιγμή είναι σε αναμονή τα αποτελέσματα 4 κλινικών μελετών φάσης 3. Παράλληλα με την εύρεση της κατάλληλης φαρμακευτικής θεραπείας για την αντιμετώπιση της ΝΑ, καθίσταται αναγκαία η αναζήτηση προληπτικών μέτρων εμφάνισης και επιβράδυνσης της νόσου.
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου της νόσου Alzheimer;
Οι σημαντικότεροι παράγοντες κινδύνου της ΝΑ είναι η αυξημένη ηλικία και η γενετική προδιάθεση. Οι παράγοντες αυτοί είναι μη τροποποιήσιμοι. Υπάρχουν όμως και ορισμένοι τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου, που σύμφωνα με τα αποτελέσματα πολλών ερευνών, η ρύθμισή τους ίσως περιορίζει τον κίνδυνο εμφάνισης και επιβραδύνει την εξέλιξη της νόσου. Πιο συγκεκριμένα, οι παράγοντες αυτοί είναι:
- Η διατήρηση καλής φυσικής κατάστασης, στην οποία συμβάλουν σημαντικά o έλεγχος και ο περιορισμός των καρδιαγγειακών παραγόντων κινδύνου (αρτηριακή υπέρταση, αυξημένη χοληστερίνη και παχυσαρκία) και η ρύθμιση του σακχαρώδους διαβήτη. Η συστηματική, έστω και ήπια, σωματική άσκηση (απλό βάδισμα, γυμναστική, κολύμπι ή οποιαδήποτε άλλη μορφή άσκησης). Έχει υποστηριχθεί πως η αερόβια άσκηση μέτριας έντασης (π.χ. γρήγορο βάδισμα) σε καθημερινή κατά το δυνατόν βάση δρα προστατευτικά. Η διακοπή καπνίσματος και ο περιορισμός της κατανάλωσης αλκοόλ.
- Η διατροφή φαίνεται να διαδραματίζει ένα σημαντικό ρόλο στην πρόληψη και επιβράδυνση της ΝΑ. Ειδικότερα η μεσογειακή διατροφή (υψηλή πρόσληψη λαχανικών, οσπρίων, ξηρών καρπών, δημητριακών και ελαιόλαδου και χαμηλή πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών οξέων και κρέατος) φαίνεται να δρα προστατευτικά.
- Η νοητική άσκηση: Το να είναι κάποιος νοητικά δραστήριος με διάφορους τρόπους, όπως ενασχόληση με σκάκι, σταυρόλεξα, παζλ, συστηματικό διάβασμα εφημερίδων, περιοδικών βιβλίων κ.α. καθώς και η εκμάθηση ξένων γλωσσών και μουσικών οργάνων φαίνεται ότι μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης ΝΑ. Το ίδιο έχει παρατηρηθεί και σε άτομα με περισσότερα έτη εκπαίδευσης. Η μεγαλύτερη διάρκεια εκπαίδευσης πιστεύεται ότι δημιουργεί ένα «νοητικό απόθεμα», το οποίο αντιρροπεί τις αλλαγές στον εγκέφαλο, που υπό άλλες συνθήκες θα οδηγούσαν σε ΝΑ.
- Η συμμετοχή σε κοινωνικές και πνευματικές δραστηριότητες, η ελάττωση του στρες και η καλή οργάνωση της καθημερινότητας φαίνεται να μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.
- Η αποφυγή τραυματισμού της κεφαλής: Οι κακώσεις της κεφαλής που προκαλούνται από τροχαία ατυχήματα, όπλα και αθλήματα όπως πυγμαχία και άλλα, σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης, ο οποίος είναι μεγαλύτερος όταν υπάρχει σοβαρή εγκεφαλική βλάβη και απώλεια συνείδησης.
- Η μείωση της έκθεσης σε αέριους ρύπους. Η υψηλή συγκέντρωση διοξειδίου του αζώτου, λεπτών αιωρούμενων σωματιδίων και άλλων αέριων ρύπων που ελευθερώνονται από τις εξατμίσεις οχημάτων, τις θερμάστρες που λειτουργούν με καύση ξύλων και άλλες πηγές, έχει συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο ΝΑ.
Βρείτε το άρθρο εδώ: https://www.mydoctors.gr/episthmonika-arthra/diataraxes-mnimis-kai-nosos-alzheimer/